Μερικές πρόχειρες σκέψεις για την Κύπρο: γιατί όχι στον δρόμο της Ισλανδίας;

1. Το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου είναι βαθιά χρεοκοπημένο.
2. Ο τραπεζικός τομέας στην Κύπρο είναι 9πλάσιος σε μέγεθος του κυπριακού ΑΕΠ.
3. Με τόσο μεγάλη ψαλίδα ανάμεσα σε αυτά τα δύο (ΑΕΠ και μέγεθος τραπεζικού τομέα), ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι είναι εφικτή η διάσωση των τραπεζών, αυτό θα σημάνει μια τεράστια αιμορραγία από την πραγματική οικονομία και απίστευτες θυσίες από τα λαϊκά στρώματα της Κύπρου επ’ αόριστον.
4. Σε μια παρόμοια κατάσταση βρέθηκε η Ισλανδία το 2007, μια χώρα εκτός Ε.Ε., μετά την κατάρρευση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής φούσκας.
5. Το νόμισμα, ευρώ ή εθνικό νόμισμα, είναι 10τεύον ζήτημα έως παντελώς άσχετο. Το αν το χρέος των τραπεζών θα πληρωθεί σε ευρώ, σε ισλανδικές κορώνες ή σε κυπριακές λίρες δεν έχει καμιά σχέση με το πραγματικό πρόβλημα. Το πραγματικό δίλλημα και στις δυο πολύ όμοιες αυτές περιπτώσεις ήταν και είναι: αφήνουμε το τραπεζικό σύστημα να χρεοκοπήσει και τους μεγαλοκαταθέτες να χάσουν τα λεφτά «τους» ή το διασώζουμε, αναλαμβάνοντας τα χρέη των τραπεζών οι λαοί δια μέσου του δημόσιου χρέους;
6. Στην Ισλανδία ακολουθήθηκε, κάτω από την λαϊκή εξέγερση, η πρώτη λύση. Η «χώρα» φτώχυνε κατά πολύ, αλλά οι εργαζόμενοι της Ισλανδίας επιβίωσαν χωρίς να δουλεύουν για να πληρώνουν χρέη μια ζωή. Οι κύπριοι εργαζόμενοι βρίσκονται κάτω από το ίδιο δίλημμα: αν θέλουν αυτοί να επιβιώσουν, τότε θα πρέπει να πάψουν να δανείζονται για να σώσουν τον χρηματοπιστωτικό γίγαντα του νησιού αλλά να τον αφήσουν να πεθάνει και στη θέση του να μπει ένα κρατικό τραπεζικό σύστημα –νάνος, αντίστοιχο της πραγματικής κυπριακής οικονομίας. Το αν μια τέτοια απόφαση, θα σημάνει επιστροφή σε εθνικό νόμισμα (κάτι πιθανό αλλά όχι βέβαιο), είναι το τελευταίο που έχει σημασία αυτή τη στιγμή.

This entry was posted in Η καπιταλιστική κρίση, Οικονομία, Πολιτική. Bookmark the permalink.

8 Responses to Μερικές πρόχειρες σκέψεις για την Κύπρο: γιατί όχι στον δρόμο της Ισλανδίας;

  1. Παράθεμα: και πάλι για την Κύπρο … | radicalleftutd

  2. Ο/Η rlutd λέει:

    στην Ισλανδία επίσης έκαναν υποτίμηση …

    να τα λέει μισά όποιος ονομάζει εθνικό νόμισμα της Ελλάδας , το ιδιωτικό εξάμβλωμα που λέγεται ευρώ ( αυτό το αποτέλεσμα και επιταχυντή της νεοφιλελευθεροποιησης του καπιταλισμού ) το καταλαβαίνω , όχι όμως και η ΔΕΑ , αυτό πάει πολύ …

    έλεγχος κίνησης κεφαλαίων , δημόσιες τράπεζες , δημόσιος σχεδιασμός και τόνωση της εγχώριας αγοράς , και όλα αυτά με το ιερατείο του νεοφιλελεύθερο καπιταλισμού να δίνει κανονικά ρευστότητα στην Κύπρο είναι αδύνατον .

    η Κύπρος για να έρθει σε ρήξη με την τρόικα , χρειάζεται νομισματική και συναλλαγματική πολιτική έστω προσωρινά , και ας είναι και ανοιχτή και στο να συγχρωτιστεί με αντίστοιχες διαδικασίες αλλού .

    Αν ξεκινήσει να έρθει σε ρήξη χωρίς αμφισβήτηση του μονοπωλίου έκδοσης χρήματος από την ΕΚΤ , θα σταματήσει αμέσως . Δεν αρκεί όταν τα πράγματα γίνουν οριακά , το ” ας μας διώξουν ” , χρειάζεται το ” είμαστε διατεθειμένοι να φύγουμε ” . Πάλι δεν λέω ” θα φύγουμε ” , για να μην μπει το νόμισμα πριν το κοινωνικό μπλοκ που θα κάνει την ρήξη . Οι ταξικές και ιμπεριαλιστικές σχέσεις στο ευρώ – οικοδόμημα πάντως , δεν θα αλλάξουν με μια μικρή – μικρή αμφισβήτηση ούτε από την Κύπρο , ούτε από την Ελλάδα .

    η νεοφιλελεύθερη ζτε με αυτή την απόφαση δίνει το σήμα ότι η ευρωζώνη πεθαίνει , αλλά μέχρι να ξεψυχήσει θα αφήσει πίσω όσα περισσότερα συντρίμμια μπορεί .

    το θέμα του νομίσματος είναι καθοριστικό με την έννοια του αν πρέπει η Κύπρος να μπει σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για καλύτερο σχέδιο ή να προχωρήσει με τον κόσμο της εργασίας μπροστά .

    Σε μια κρίσιμη στιγμή για τον ΣΥΡΙΖΑ μην κλείνεται το μάτι στον Τσίπρα και σε αυτούς που λέγανε μπράβο στο ΑΚΕΛ για το μνημόνιο .

    Η επίθεση του ευρωπαϊκού καπιταλισμού στην Κύπρο ας γίνει αφορμή για την ριζοσπαστικοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ , για να αποτραπεί η διάλυση της ευρωπαϊκής αριστεράς , που είναι σίγουρη αν ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή την συγκυρία πάει να εκφράσει τους νοικοκυραίους , με την

  3. Ο/Η Stelio Kardami λέει:

    Δεν νομίζω ότι θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα η «ψαλίδα ανάμεσα σε ΑΕΠ και το μέγεθος του Τραπεζικού Τομέα». Με αυτό το κριτήριο βγάζεις προβληματικούς οοόλους τους φορολογικούς παραδείσους, ακόμα και αν έχουν σφριγηλή Οικονομία: Ελβετία, Λίχτενσταϊν, Ανδόρα, Μονακό, Ντουμπάι..

    Βέβαια, μπορείς να το παρουσιάσεις ως πρόβλημα, μιαν ασήμαντον αφορμή, αν ως φίλια δύναμη (βλέπε Deutschland) ποθείς να ξεπαστρέψεις για να λεηλατήσεις την εταίρο σου, χώρα-καταφύγιο Πλούτου. Π.χ αν τα έξι Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, θα χρησιμοποιούσαν και αυτήν τη δικαιολογία, αν μπούκαραν νύχτα στο έβδομο εμιράτο, τον εταίρο τους, Ντουμπάι…

  4. Ο/Η dimitrisgoritsas λέει:

    μερικές πρόχειρες επίσης απαντήσεις (ελπίζω τις επόμενες μέρες να γράψω κάτι πιο ολοκληρωμένο)

    1. Δεν είναι απόλυτο ότι δεν μπορούν τα κράτη να κόβουν χρήμα εντός ευρωζώνης. Οι τράπεζες της κύπρου δεν χρεοκόπησαν χτες, ήταν χρεοκοπημένες εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο (στην πραγματικότητα γενικότερα, δεν υπάρχει μη χρεοκοπημένη τράπεζα στην ευρωζώνη, όλες συντηρούνται με τον αναπνευστήρα του δανεισμού από την ΕΚΤ). Τώρα γιατί οι κυπριακές τράπεζες, όντας χρεοκοπημένες, δεν είχαν κανένα πρόβλημα μέχρι τώρα και ξαφνικά μεθαύριο θα κηρυταν πτώχευση? Γιατί απλά θα απογορευόταν στην κύπρο να κόβει νέα ευρώ. Αυτό έκανε όχι μόνο η κύπρος αλλά κάνει και η ελλάδα και όλες οι χωρες εντός μνημονίων κατ επανάληψη. Είναι ο λεγόμενος μηχανισμός «έκτακτης ρευστότητας» ο περίφημος «ELA»: συνοπτικά, οι εθνικές κεντρικές τράπεζες μπορούν να χρηματοδοτούν (να δανείζουν χωρίς ουσιαστικά εχέγγυα) τις τράπεζες των κρατών τους όσο θέλουν κόβοντας στην ουσία χρήμα. Αυτό το χρήμα το αξιοποιούν οι τράπεζες για ρευστότητα αλλά και για αγορά χρέους (έντοκα γραμματια κλπ.) και έτσι ένα μέρος αυτού του κομμένου χρήματος καταλήγει στα κράτη. Εχει ένα κόστος παραπάνω βέβαια (και γι’ αυτό δεν μπορεί να συνεχίζεται επ άπειρον) το χρήμα που κόβουν οι τοπικές κεντρικές τράπεζες σε σχέση με αυτό που κόβει η ΕΚΤ (3% επιτόκιο περίπου ενώ η ΕΚΤ δανείζει με 0,75%), αλλά παρόλα αυτά πρόκειται στην ουσία για (εθνικό) κόψιμο χρήματος. Βέβαια o ELA πρέπει να έχει ευρωπαική έγκριση από την ΕΚΤ αλλά στην ουσία ποτέ μέχρι τώρα δεν είχε υπάρξει πρόβλημα γιατί φοβόνταν το φαινόμενο ντόμινο: αν χρεωκοπούσαν οι τράπεζες μιας χώρας θα υπήρχε μεταδοτικός τρόμος και φυγή καταθέσεων και κεφαλαίων από τις τράπεζες των περισσότερων ευρωπαικών χωρών που έχουν προβλήματα χρέους. Στην περίπτωση της κύπρου αποφάσισαν κάποια στιγμή να ρισκάρουν, θεωρώντας ότι δεν υπάρχει «συστημικός κίνδυνος», δηλαδή κίνδυνος ντόμινο, και απείλησαν ότι θα βγάλουν τον ELA της κύπρου από την πρίζα. Βέβαια και το κούρεμα των καταθέσεων στο οποίο κατλεληξαν ήταν επίσης ρίσκο. Τώρα, μετά το όχι της κυπριακής βουλής, θα δούμε και το αν θα πραγματοποιηθούν οι απειλές και κατά πόσο σωστή ήταν η «διάγνωση» ότι η Κύπρος δεν αποτελεί «συστημικό κίνδυνο». Αν οι γερμανοί κάνουν πίσω, ή αν δεν κερδίσουν και τις άλλες μεγάλες χώρες στο πλευρό τους (γιατί μόνη της η γερμανία δεν μπορεί να τραβήξει την πρίζα), ο ELA μπορεί να ξαναμπέι σε λειτουργία και αυτή η κατάσταση να πάρει νέα παράταση.

    2. Μια βασική συνέπεια κατά τη γνώμη μου μετά τις εξελίξεις στην κύπρο, θα είναι η παραπέρα εθνικοποίηση των τραπεζικών συτημάτων και η παρακμή των φορολογικών παραδείσων που δεν διαθέτουν σημαντική πολιτική, οικονομική και στρατιωτική δύναμη (δεν νομίζω ότι Βρεττανία και ελβετια κινδυνεύουν από αυτό). Αλλά ποιος θα εμπιστευτεί την πολιτική δύναμη υπεράσπισης που έχουν π.χ. τα νησιά Καυμάν, μετά από όσα έγιναν στην κύπρο? Ηδη, με τον πιο επίσημο τρόπο, ΗΠΑ, Ρωσία και Γερμανία διεμήνυσαν στους «επενδυτές» ότι οι φορολογικοί παράδεισοι έχουν ρίσκο και καλά θα κάνουν να επαναπατρίσουν καταθέσεις στις χώρες τους.

    3. το βασικό δεν είναι το νόμισμα. Το βασικό είναι αν ο κυπριακός λαός θα αναγνωρίσει ως δικό του και θα πληρώσει το χρέος των τραπεζών ή όχι. Αν η κύπρος επιχειρήσει να διατηρήσει τον χρηματοπιστωτικό γίγαντα του νησιού, τότε οι θυσίες που θα φορτωθούν στον κυπριακό λαό θα είναι αιματηρές και πρωτοφανείς. Και μάλιστα αν επιχειρήσει να ξεπληρώσει το χρέος των τραπεζών σε κυπριακές λίρες, οι θυσίες θα είναι ακόμα μεγαλύτερες. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα διατηρήσει το κύρος του, ή με άλλα λόγια οι διεθνείς και εγχώριοι πλούσιοι «καταθέτες», θα θεωρήσουν ότι παίρνουν πίσω τα λεφτά τους μόνο αν πληρώνονται σε σκληρό νόμισμα (αν όχι ευρώ, δολλάριο π.χ.) και όχι σε υποτιμημένες κυπριακές λίρες. Επομένως δεν είναι καθόλου σοφό για τον κυπριακό λαό και την αριστερά, να προτάσσει το ζήτημα του νομίσματος και να εμφανίζεται σαν οπαδός του ενός ή του άλλου νομίσματος, γιατί μετά με τι κύρος και με τι δύναμη θα μπορεί να αντισταθεί στις θυσίες που θα κληθεί να κάνει για χάρη πλεόν του «εθνικού νομίσματος»? Στην Ισλανδία, το εθνικό νομισμα ούτε απέτρεψε την κρίση, ούτε θα απέτρεπε την απίστευτη λιτότητα που θα ακολουθούσε αν αναγνωριζόταν το χρέος. Η άρχουσα τάξη της Ισλανδίας αυτό επιχείρησε να κάνει στην αρχή: να σώσει τον γιγαντισμό των τραπεζών, παίρνοντας ένα τεράστιο δάνειο (για τα μέτρα της ισλανδικής οικονομίας) από την «τρόικα» ΔΝΤ-Βρετανίας-Ολλανδίας, να φορτώσει αυτό το δάνειο στο δημόσιο χρέος και να καλέσει μετά τον ισλανδικό λαό να θυσιαστεί για να ξεπληρωθεί αυτό το χρέος. Ήταν η εξέγερση του ισλανδικού λαού που απέτρεψε αυτή τη λύση, οι τράπεζες οδηγήθηκαν στη χρεοκοπία και στη συνέχεια κρατικοποιήθηκαν (ο χρηματοπιστωτικός τομέας συρρικνώθηκε μέχρι εκεί που δεν παίρνει -από το 2007, εως το 2009, το ΑΕΠ της Ισλανδίας έπεσε 41%), αναγνωρίζοντας πλέον υπο κρατική ιδοκτησία μόνο τις καταθέσεις των Ισλανδών και διαγράφοντας με το έτσι θέλω όλες τις υποχρεώσεις των τραπεζών προς εξωχώριους «επενδυτές». Σε αυτό το πλαίσιο και μόνο σε αυτό το πλαίσιο η κατοχή εθνικού νομίσματος, συνέβαλε στον περιορισμό της κρίσης πάνω στην πραγματική οικονομία. Με δυο λόγια οι «ταξικές επιλογές» είναι οι πραγματικές οικονομικές επιλογές: με βάση αυτές τις επιλογές καθορίζεται πως θα λειτουργήσει το νόμισμα. Αν οι ταξικές επιλογές, είναι υπέρ του κεφαλαιου, τοτε η ύπαρξη (ή η υιοθέτηση) και η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος θα είναι ακόμα μια υπηρεσία στην σωτηρία του κεφαλαίου. Το 99% των προγραμμάτων του ΔΝΤ αφορούν χώρες με εθνικό νόμισμα και σε όλες αυτές βασικό στοιχείο του προγράματος λιτότητας είναι η υποτίμηση του νομίσματος, Την ίδια και μεγαλύτερη υποτίμηση θα επέβαλε και στην Ισλανδία αν δεχόταν να δανειστεί για να σώσει τις τράπεζες -όπως είναι προφανές αυτό δεν θα ήταν ούτε φιλολαική ούτε αριστερή πολιτική.

    • Ο/Η rlutd λέει:

      δεν είναι εθνικό κόψιμο χρήματος ο ELA , είναι ένας προσωρινός τρόπος παροχής ευρώ ανάμεσα σε 2 ιδιωτικές τράπεζες , την τράπεζα της Ελλάδας και την ΕΚΤ .

      το 3 σε ποιον το λες ? είναι θέση του κόμματος σου ( ενιαίο ) να αρνηθεί η Κύπρος κάθε χρηματοδότηση , οι τράπεζες να χρεοκοπήσουν και εθνικοποιηθούν , να μπει έλεγχος κίνησης κεφαλαίων , εθνικοποιήσεις στην οικονομία , στήριξη εισοδήματος και εγχώριας κατανάλωσης ? Είναι θέση του ΣΥΡΙΖΑ να μην σωθούν οι τράπεζες ( μέτοχοι , ομολογιούχοι , μεγαλοκαταθέτες ) . Τίνος η θέση στην αριστερά είναι εθνικό νόμισμα και αναγνώριση χρέους ( είτε τραπεζικό , είτε δημόσιο , αυτά είναι φαύλος κύκλος ) ? Κανενός …

      το θέμα είναι να φέρουμε την ΕΚΤ και την ζτε στο δίλημμα ανάμεσα σε 2 ντόμινο , αυτό της διάλυσης της ζτε , και στην μετάδοση της ανατροπής του νεοφιλελευθερισμού στην κλίμακα της . Το δεύτερο προφανώς το φοβάται περισσότερο , οπότε μια ρήξη με το ευρώ αποκλείεται να χρηματοδοτηθεί και ας διαλυθεί το ευρώ .

      το ευρώ δεν είναι νόμισμα , προσφέρεις πολύ κακή υπηρεσία στην αριστερά με το να λες τι ευρώ , τι δραχμή . Είναι αποτέλεσμα και καταλύτης της χρηματιστικοποίησης του καπιταλισμού , είναι μια συγκεκριμένη ταξική και εθνική ( στον καπιταλισμό ζούμε υπάρχει και αυτό , η επίθεση της ζτε για την διάλυση της Κύπρου είναι και αυτό ) σχέση .

      αν η αριστερά δεν αμφισβητήσει το μονοπώλιο της ΕΚΤ στο να δίνει ρευστότητα τότε είναι με το μνημόνιο , και αυτή είναι όλη η κουβέντα . Η Ισλανδία έκανε όσα έκανε γιατί δεν ήταν στο ευρώ , αυτό έδινε βαθμούς ελευθερίας που οι χώρες του ευρώ δεν έχουν .

      Μην πετάς την μπάλα στην κερκίδα , κανείς δεν λέει ότι χωρίς ευρώ δεν έχεις κρίση .

      Όντως είναι θέμα να μην πάμε για έξοδο από το ευρώ με την κοινωνική , οικονομική και πολιτική τάξη αδιασάλευτη .

      Η ευθύνη θα είναι της αριστεράς που δεν βάζει θέμα για διασσάλευση της οικονομικής , πολιτικής και κοινωνικής τάξης μιας και ονομάζει ένα ιδιωτικό κουρελόχαρτο εθνικό μας νόμισμα ,όταν μέσα από εκεί περνάει όλη η προσαρμογή . Το ότι μπορεί να περάσει και από αλλού δεν σημαίνει ότι πρέπει να μην λέμε για τον συγκεκριμένο τρόπο .

      Που είναι η αριστερά του 30 % , να φέρει τα πάνω κάτω απέναντι στην εισβολή της ζτε και του Σαμαρά στην Κύπρο ? 0 ψήφους πήρε , και οι βουλευτές της ΝΔ στα κανάλια … καμαρώνουν, και λένε και τι καλή που είναι η καταψήφιση .

      Αλλά με ποια γραμμή να οργανώσει ο ΣΥΡΙΖΑ τον κόσμο ? Ότι ο Χριστόφιας φτιάχνει πιο καλά μνημόνια από τον Αναστασιάδη , και ο Τσίπρας από τον Σαμαρά ?

  5. Ο/Η dimitrisgoritsas λέει:

    όποιος έχει όρεξη για διάβασμα καλό είναι ρίξει μια ματιά σε αυτη τη συλλογή κειμένων και ιδίως στα κεφαλαια για το χρέος και για την κρίση στην ευρωζώνη https://dimitrisgoritsas.wordpress.com/2012/07/14/%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BA%CE%BC%CE%AE-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CF%80%CE%B9/

  6. Παράθεμα: Μερικές πρόχειρες σκέψεις για την Κύπρο: γιατί όχι στον δρόμο της Ισλανδίας; | Ελεύθερη Λαική Αντιστασιακή Συσπείρωση ( ΕΛ.Λ.Α.Σ)

  7. Ο/Η MS λέει:

    Η Ισλανδία είναι αυτόνομη ενεργειακά (γεωθερμία) έχει από τις καλύτερες επιδόσεις στην παραγωγικότητα παγκοσμίως, υποδειγματικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες, όπως και εκπαιδευτικό σύστημα, είναι πλεονασματική στο εμπορικό ισοζύγιο και έχει την ισλανδική κορώνα που θέλει να την αλλάξει με το €!
    Ακόμα και με την κατάρρευση των τραπεζών στην Ισλανδία υπήρχε συγκεκριμένη δομή οικονομίας για να στηρίξει την οικονομική ανάκαμψη.
    Σημειώτέον η ισλανδική κορώνα τα χρόνια που ακολούθησαν την χρεοκοπία της Ισλανδίας αποτέλεσε νόμισμα που βοήθησε στην ικανοποιητική ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας.
    Το οτι δεν ήταν στο ευρώ προφανώς βοήθησε, γιατί το σύνολο της οικονομίας της είχε στέρεες βάσεις αν εξαιρεθεί ο τραπεζικός κλάδος.
    Η Ελλάδα και η Κύπρος δεν έχουν οικονομική εξωστρέφεια αντίστοιχης ποιότητας της Ισλανδίας ούτε ως σήμερα έχουν ενεργειακή αυτονομία και δεν έχουν καταγραφεί ως χώρες απ όπου περνούν ενεργειακές οδοί.
    Άρα το νόμισμα έπαιξε ρόλο και γιατί δεν υπήρχαν περιπλοκές που είχαν δεσμευτική βάση για χώρα ως μέλος της Ευρώπης και της Ε17.
    Αν προτείνετε στην Κύπρο να βγεί από το ευρώ καλό θα ήταν ν αναρωτηθείτε αν μπορεί μόνο με τη μικρή διαφοροποίηση των εξαγωγών και την τουριστική βιομηχανία ν ανταποκριθεί, ή θα επιστρέψει και αυτή σε πολύ χειρότερες οικονομικά συνθήκες της Ισλανδίας.

    Η Ιρλανδία επίσης λόγω της χαμηλής φορολογίας και του πλήθους εκατοντάδων ξένων επιχειρήσεων έχει αναπτύξει μια τεράστια εξαγωγική βιομηχανία, πλεονασματική κατά 40 δις € το 2012!
    Ο τραπεζικός τομέας δε στηρίζεται σε καταθέσεις ξένων που απλώς αγοράζουν σπίτια, ή βάζουν χρήματα σε λογαριασμούς όπως στην Κύπρο αλλά στην καλά διαφοροποιημένη εξαγωγική βάση και την τεχνολογική ιδιαιτερότητα των προϊόντων που παράγουν.
    Εμείς αν βάζαμε τους φορολ συντελεστές στο 5% πιστεύετε οτι θα φεύγαν όλοι από την Ιρλανδία;;;

    Αυτές οι χώρες έχουν σχέση έχουν με Ελλάδα και Κύπρο;

    Μιλάτε για οικονομία αγνοώντας οτι και στην Ιρλανδία και στην Ισλανδία οι γεωοικονομικές συνθήκες είναι σχεδόν αδιάφορες.

    Στη πολιτική οικονομική γεωγραφία η Τουρκία προσπαθεί να τα βρει με τους Κούρδους και το καταφέρνει, οι Ρώσοι αναγνωρίζουν το ρόλο της «ρίχνωντας» στεγνά την Κύπρο, το Ισραήλ ζητάει συγγνώμη από την Τουρκία, κατανοώντας εμμέσως το ρόλο που οι Αμερικανοί της αποδίδουν στη Μέση Ανατολή, αλλά και εκτιμώντας οτι ίσως αποτελεί μια πιθανή κερδοφόρα αγορά στην ενέργεια,οι ευρωπαίοι όλοι (όχι μόνο οι Γερμανοί! ) βάζουν το κούρεμα στην Κύπρο, οι Αμερικανοί χωρίς να κουνήσουν το δαχτυλάκι έχουν όλους να παίζουν στο δικό τους παιχνίδι και οι Κύπριοι ποιους έχουν συμμάχους, για να κάνουν τι ;
    Και πόσο η οικονομική κατάσταση της Κύπρου θα επηρεάσει πρακτικά το ζήτημα κατοχής ως προς τις πρακτικές επίλυσης που θα επιλεγούν στη λογική των διαπραγματευτών εκατέρωθεν;

Σχολιάστε