Αναδημοσιεύω πιο κάτω ένα άρθρο του Γ.Δελαστικ που δινει καποια πολύ αποκαλυπτικά νούμερα, από αυτά που λατρεύουν οι «ειδικοί των οικονομικών». Πριν από αυτό, να κάνω κι εγώ ένα σχόλιο πάνω σε αυτά τα στοιχεία:
Αν πιστευαμε τα «επιχειρήματα» που ακούγονται στην τρέχουσα πολιτική αντιπαράθεση, θα έπρεπε να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι χιλιάδες επιχειρηματιές είναι προ των πυλών για να «επενδύσουν» στην Ελλάδα και αυτό που τους εμποδίζει είναι το «πολιτικό κλίμα» ή το «μιγμα πολιτικής». Πρόκειται για σκιαμαχία σε ξένον αχυρώνα. Τα γεγονότα που ως συνήθως είναι πεισματάρικα, τους διαψεύδουν παταγωδώς. Λοιπόν, οι καπιταλιστές σε όλο τον κόσμο και ανεξάρτητα από τα «μιγματα πολιτικής» τύπου Ομπάμα ή Μέρκελ ή οποιουδήποτε άλλου, συσσωρεύουν όλο και περισσότερα κέρδη τα τελευταία χρόνια τα οποία μετατρέπουν σε όλο και αυξανόμενα βουνά ρευστών αντί να τα «επενδύουν», ούτε καν στο χρηματιστικό τζόγο, πόσο μάλλον στην πραγματική οικονομία. Αν εξαιρέσουμε μερικες «αρπαχτές», όπως στη Χαλκιδική ή στο Ελληνικό, οι καπιταλιστές για να επανεπενδύσουν τα κέρδη τους πρέπει να προσμένουν σε νέα αυξανόμενα κέρδη κα νέα συσσώρευση κεφαλαίου -έτσι είναι η φύση του συστηματος. Και ακριβώς η κρίση του καπιταλισμού συνίσταται στο ότι αυτή η προσδωκόμενη κερδοφορία από μελλοντικές επενδύσεις έχει πέσει στο ναδίρ -πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους αποκαλούσε αυτό το φαινόμενο ο Μαρξ. Και γι’ αυτό σε όλο τον κόσμο παρατηρείται -σχεδόν μια πενταετία τώρα- στάση επενδύσεων και συνεπώς οικονομική ύφεση η στην καλύτερη περίπτωση επιβράδυνση. Η κρίση του συστήματος συνίσταται ακριβως στο ότι δεν υπάρχει κανένα «μίγμα πολιτικής», φιλοκεινσιανό ή φιλονεοφιλελεύθερο, που να ανεβάσει την προσδωκόμενη κερδοφορία των μελλοντικών επενδύσεων. Αν δεν μπορεί ο Ομπάμα να πεισει την apple, η Μερκελ την Φολκσβαγκεν, ο Ολάντ την Τοτάλ κλπ. να κάνουν επενδύσεις, το να υπόσχεται η τρικοματική και ο Σαμαράς ότι θα πεισουν τους ντόπιους ή διεθνείς «επενδυτές» στην Ελλάδα είναι γελοιότητα. Κι αν «αριστεροί» οικονομολογοι, τύπου Δραγασάκη, Σταθακη, Μηλιού κλπ, νομίζουν, ότι κατεχουν το «μίγμα πολιτικής», που θα αλλάξει την φύση των καπιταλιστών και θα φέρει επενδύσεις και ανάπτυξη, είναι κάτι περισσότερο από γελοιότητα, είναι επικίνδυνη ουτοπία που οδηγεί σε τάχα «ρεαλισμούς» περί «περιορισμένων δυνατοτήτων» για αυξήσεις στους μισθούς κλπ. Μια αριστερή κυβέρνηση, ή θα γινει μεταβατικό βήμα για την εργατική εξουσια, για την απαλλοτρίωση των καπιταλιστών και την αξιοποίηση των συσσωρευμένων κεφαλαίων υπό εργατικό έλεγχο σε παραγωγική οικονομική ανασυγκρότηση με κριτήριο όχι το κέρδος αλλά την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών, ή η αριστερά θα αποδειχτεί άχρηστη, θα καταρρεύσει παταγωδώς και η κρίση του καπιταλισμού θα συνεχίσει ανεμπόδιστη να σκορπάει την κοινωνική καταστροφή.
Λεφτά υπάρχουν αλλά …στα ταμεία των επιχειρήσεων (Γ.Δελαστικ)
Απροσδόκητες και άγνωστες στο ευρύ κοινό πτυχές παρουσιάζει αυτή η οικονομική κρίση. Το ότι π.χ. οι τράπεζες έχουν μαζέψει κολοσσιαία ποσά χρημάτων υποχρεώνοντας τους ανθρώπους τους στις κυβερνήσεις των χωρών να φορολογούν με μεσαιωνική αγριότητα τα ασθενέστερα και τα μεσαία κοινωνικά στρώματα προκειμένου να συγκεντρώσουν μέρος των ασύλληπτων χρηματικών ποσών που ουσιαστικά χαρίζουν στους ζάπλουτους τραπεζίτες, είναι πλέον πασίγνωστο.
Ελάχιστοι όμως -αναφερόμαστε βεβαίως στους μη μυημένους πολίτες- φαντάζονταν ότι εντελώς αθόρυβα οι γιγαντιαίες επιχειρήσεις του πλανήτη που δεν δραστηριοποιούνται στον χρηματοπιστωτικό τομέα ακολουθούν κι αυτές με τον δικό τους τρόπο το παράδειγμα των τραπεζών: την ώρα που η καθεμία από αυτές τις εταιρείες απολύει δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους, την ίδια ώρα… αποθησαυρίζουν τρομακτικά ποσά μετρητών! Είναι απίστευτα πολλά τα χρήματα που κατέχουν ενδεικτικά οι δέκα μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κόσμου, της Ευρωζώνης και ειδικά της Γερμανίας, που παρουσίασε σε τρεις πίνακες η γερμανική εφημερίδα «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ». Το φαινόμενο δηλαδή της έλλειψης ρευστότητας που παρατηρείται σε όλες τις επιχειρήσεις της Ελλάδας, από τις μικρές ως τις μεγαλύτερες, αλλά και σε πολλές μεγάλες επιχειρήσεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης, διαπιστώνουμε με έκπληξη ότι συνυπάρχει με το φαινόμενο της πρωτοφανούς έκτασης συγκέντρωσης μετρητών (προσοχή, δεν αναφερόμαστε σε μετοχές, χρεόγραφα κ.λπ., μόνο σε μετρητά) από άλλες επιχειρήσεις τεράστιου μεγέθους.
Τα νούμερα αφήνουν άφωνο όποιον τα δει. Ποιος θα υποψιαζόταν ποτέ ότι η γνωστή εταιρεία κατασκευής υπολογιστών, προηγμένων κινητών τηλεφώνων κ.λπ. Apple έχει στη διάθεσή της μετρητά ύψους… 103,9 δισ. ευρώ! Τράπεζα δεν είναι η Apple, αλλά αυτά τα εκατό και πλέον δισ. ευρώ ούτε τα επενδύει ούτε τα μοιράζει στους μετόχους! Συμβολικά μιλώντας, απλώς τα στοιβάζει στα χρηματοκιβώτιά της, θυμίζοντας τις παλιές εικόνες των σπαγκοραμμένων πλουσίων πριν από έναν αιώνα ή και περισσότερο. Η αμερικανική Apple λοιπόν έχει τα περισσότερα μετρητά στον κόσμο των επιχειρήσεων αυτή τη στιγμή. Αμερικανική είναι όμως και η δεύτερη σε μετρητά επιχείρηση, η Τζένεραλ Ελέκτρικ, με ρευστό 95,3 δισ., όπως και η τρίτη, η εταιρεία λογισμικού Microsoft, με 51,8 δισ. Αμερικανικές είναι άλλωστε οι εφτά από τις δέκα πρώτες επιχειρήσεις σε μετρητά στον κόσμο. Μόνο μία κινέζικη εταιρεία κινητής τηλεφωνίας παρεμβάλλεται στην τέταρτη θέση με 49 δισ. ευρώ, η γιαπωνέζικη Τογιότα στην έβδομη θέση με 30,6 δισ. και η γερμανική Φολκσβάγκεν στη δέκατη θέση με 25,4 δισ. ευρώ. Σχεδόν 400 δισ. ευρώ σε μετρητά έχουν συνολικά αυτές οι δέκα επιχειρήσεις!
Στον χώρο της Ευρωζώνης τα μετρητά είναι λιγότερα στα ταμεία των επιχειρήσεων, αλλά καθόλου ασήμαντα. Αναφέραμε ήδη τα 25,4 δισ. της Φολκσβάγκεν, που είναι η πρώτη σε μετρητά εταιρεία της Ευρωζώνης. Ακολουθεί η γαλλική εταιρεία ηλεκτρισμού EDF με 22,3 δισ. και η επίσης γαλλική εταιρεία ύδρευσης GDF Suez με 18,3 δισ. ευρώ. Η ιταλική FIAT μπορεί να θέλει να κλείσει εργοστάσια στην Ιταλία, να κάνει χιλιάδες απολύσεις εργαζομένων, αλλά, όπως αποδεικνύεται, το… «κομπόδεμά» της το έχει κάνει: κατατάσσεται στην τέταρτη θέση των επιχειρήσεων της Ευρωζώνης από πλευράς μετρητών με 17,1 δισ. ευρώ – οριακά περισσότερα δηλαδή και από τον γαλλικό ενεργειακό γίγαντα της Total που έχει 17 δισ.
Χρειάζεται να φτάσουμε πια στην έκτη θέση των επιχειρήσεων της Ευρωζώνης με άνετη ρευστότητα για να βρούμε πάλι γερμανική εταιρεία, αυτήν που κατασκευάζει τα αυτοκίνητα Μερσεντές (Daimler) και η οποία έχει 14,8 δισ. ευρώ σε μετρητά. Στην έβδομη θέση παρεμβάλλεται η πασίγνωστη Shell, με 14,1 δισ. Η γερμανική BMW και η γαλλική Ρενό καταλαμβάνουν την όγδοη και ένατη θέση με 12,8 και 12,2 δισ. ευρώ σε μετρητά αντιστοίχως, ενώ η πρώτη δεκάδα της Ευρωζώνης κλείνει με τη Siemens. Η γερμανική εταιρεία, το όνομα της οποίας έχει γίνει πια συνώνυμο του «λαδώματος» στη χώρα μας -θυμάμαι ότι είχα δει σε φωτογραφική αναπαραγωγή πρώτη σελίδα της «Καθημερινής» αναφερόμενη σε «σκάνδαλο Ζίμενς» του… 1951 (!)-, έχει στη διάθεσή της μετρητά ύψους 11,2 δισ. ευρώ. Φανταστείτε σε πόσες χιλιάδες μίζες αναλογούν τα λεφτά αυτά! Πέρα όμως από τα αστεία, η ουσία είναι πως ο σημερινός καπιταλισμός «αποθηκεύει» τα κέρδη αντί να τα επενδύει, αρπάζει αντί να ενσωματώνει. Ετσι συμπεριφέρονται τα συστήματα λίγο πριν καταρρεύσουν…
Dimitris Goritsas 